Formularz kontaktowy

Liczba odwiedzin:

800371

Patronat honorowy:

Bogdan Zdrojewski
Minister Kultury
i Dziedzictwa Narodowego
PROJEKT FINANSOWANY
ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

ICOMOS
Międzynarodowa Rada
Ochrony Zabytków
PATRONAT POLSKIEGO
KOMITETU NARODOWEGO
Mironice
WOJEWóDZTWO: lubuskie
POWIAT: Gorzów
GMINA: Kłodawa
DIECEZJA: zielonogórsko-gorzowska
DEKANAT: gorzowski
FUNDACJA: pocz. 1300-1372 r.
KASATA: 1539 r.
Historia

Lokalizacja klasztoru nastąpiła na terenie nadanego cystersom kołbackim dworu 7 km na północ od Gorzowa Wielkopolskiego, nad rzeką Kłodawą opodal Jeziora Kłodawskiego.
Fundatorem klasztoru był margrabia brandenburski Albrecht III, który 22 maja 1300 r. nadał cystersom kołbackim, z przeznaczeniem na założenie nowego opactwa, piętnaście wsi. Przywilej objął też złoża złota, srebra, żelaza i soli, regale młyńskie, rybołówcze, łowieckie, immunitet sądowy i gospodarczy w takim zakresie, z jakiego na Pomorzu korzystali cystersi kołbaccy.
Margrabia Waldemar w 1311 r. za 300 grzywien brandenburskich srebra sprzedał opatowi kołbackiemu i mnichom z Crevestorpe 12 łanów w Kłodawie oraz potwierdził posiadłości w Kłodawie, Santocku, Chwalęcicach, Małyszynie i Łupowie, z prawem polowań i połowu ryb, dochodami z warzelni soli, kopalni rud, z przeznaczeniem na założenie opactwa. Potwierdził to w 1314 r. margrabia Jan V. Nadane wioski w znacznej części stanowiły lenna rycerskie.
Nadanie z 1300 r. zostało w całości potwierdzone przez króla Ludwika Bawarskiego w 1323 r. Jeśli zdołano zbudować obok dworu budynek klasztoru, został on zapewne zniszczony w 1326 r., podczas wyprawy wojsk Władysława Łokietka z udziałem Litwinów.
Chociaż w dokumencie z 1345 r. mówi się o mnichach i klasztorze, proces zakładania opactwa trwał nadal. W 1351 r. margrabia Ludwik Rzymski zwolnił poddanych mnichów od opłat na drogach i ceł przy wywozie drzewa z lasów do miast i wsi. W 1368 r. margrabia Otto potwierdził cystersom kołbackim nadanie z 1300 r. wraz ze swym pełnomocnictwem na budowę nowego klasztoru i osadzenie mnichów oraz wziął filię klasztorną pod swą szczególną opiekę, wyłączając ją spod jurysdykcji swoich urzędników Prawdopodobnie klasztor musiał powstać i funkcjonować w 1372 r.
Cystersi toczyli spory z okolicznym rycerstwem, pragnąc wejść w posiadanie dochodów określonych w dokumencie fundacyjnym. Nigdy tego w całości nie osiągnęli. W 1389 r. wyjednali u papieża Bonifacego IX polecenie zbadania ich skargi i wymierzenie kar kościelnych winnym pozbawienia dochodów, zagarnięcia posiadłości, winnic, domów, stawów rybnych i młynów. Może dla zrekompensowania tych strat margrabia Jan Luksemburski nadał im tegoż roku rozległy pas ziemi bagiennej na północny zachód od klasztoru, na prawym brzegu Kłodawy. Na górnej Kłodawie założono następnie młyny.
W wieku XV cystersi mieli przywilej osadzania w swych dobrach rzemieślników, swobodnego handlu bez opłat targowych i ceł na wszystkich jarmarkach Nowej Marchii, bezcłowego handlu drzewem opałowym i budulcowym. Zakres przywilejów rozszerzano fabrykując falsyfikaty.
Dobra klasztoru zostały splądrowane w 1433 r. podczas polsko-czeskiej wyprawy do Nowej Marchii w ramach wojny polsko-krzyżackiej. W latach 1445-1448 trwał spór cystersów, z udziałem metropolii kołbackiej, z zakonem krzyżackim władającym Nową Marchią (1402-1454). Planowano przeniesienie opactwa do Prus, a gdy z tego się wycofano, usiłowano połączyć go z opactwem bierzwnickim, z czego również, wobec oporu cystersów, zrezygnowano.
W 1515 r. podczas wizytacji opactwa opat kołbacki Walentyn Ludovici stwierdził upadek życia zakonnego i łamanie reguły. Nabożeństwa odprawiano opieszale. W wydanej ordynacji opat nakazał oddalić z klasztoru kobiety, zakazał opuszczania klasztoru nocą, późnego wstawania, upijania się ze świeckimi po karczmach. Wkrótce doszło do kasaty klasztoru.
Po przejściu na luteranizm margrabia Jan Kostrzyński (1535-1571) przystąpił do tworzenia własnej domeny na gruncie wielkiej własności kościelnej. Jan Kuna, ostatni opat mironicki, sprzyjał jego poczynaniom. Bezkonfliktowo, aktem z 26 czerwca 1539 r. przekazał margrabiemu Mironice, Kłodawę, Santocko, Chróścik, Łupowo, Baczynę, Chwalęcice, Mosinę, Witnicę i czwartą część Jenina, za odszkodowanie 200 guldenów, otrzymując tytułem dziedzicznego uposażenia parafię w Baczynie z filiami w Łupowie i Chróściku, dwór w Chróściku na siedzibę z 30 łanami ziemi i licznymi dochodami. Został pierwszym luterańskim plebanem w Baczynie z siedzibą w Chróściku. Mnisi rozproszyli się. Do domeny margrabiego włączono też Małyszyn, Wysoką, Pyrzany, Racław, pozostałą część Jenina.

↑ W górę

Opactwo - obiekt cysterski dziś

Niestety po zabudowania kościoła i klasztoru mironickiego nie zachowały się do naszych czasów. Po sekularyzacji klasztor zamieniono na folwark. W kościele przez dłuższy czas funkcjonowała w XIX w. gorzelnia. Po pożarze w 1872 r. resztki ruin zostały usunięte.
Warto zobaczyć również jedyny zachowany obiekt pocysterski w województwie lubuskim : Gościkowo-Paradyż, jak również pozostałe obiekty Pętli wielkopolsko-lubuskiej: Ołobok, Ląd, Przemęt, Wieleń, Kaszczor, Obra, Łekno-Wagrowiec i Owińska.

↑ W górę

Liczba wyświetleń: 207949